Auschwitz |
 Na het ontbijt rijden we met de bus naar Auschwitz. Het is 60 km rijden van Krakow naar Auschwitz. Onderweg vertelt onze lieftallige gids een en ander over de problemem van Polen.
Over de hele wereld is Auschwitz hét symbool geworden van de terreur en volkerenmoord door de Nazis in de Tweede Wereldoorlog.
Je betreedt het kamp door de poort met daarop de cynische tekst "Arbeit Macht Frei ". Onze groep wordt in twee verdeeld voor de rondleiding, één van de gidsen is Duitstalig maar ze spreekt langzaam en duidelijk en kan ons vaak ontroeren. |
 |
 |
 |
Auschwitz I: Dit is het oudste kamp van de twee. Men begon er aan te bouwen in 1940 en diende in eerste instantie als plaats waar men Poolse politieke tegenstanders van het Derde Rijk gevangen kon zetten. Later werden echter gevangenen uit heel Europa hier naar toe gebracht. |
In de diverse voormalige, herbouwde, barakken zijn nu tentoonstellingen te zien over wat zich hier in de oorlog heeft afgespeeld.
Hierboven: de met elektriciteit geladen draden moesten vluchtpogingen vermijden. |
Auschwitz is wel een van de meest beruchte concentratiekampen uit de Tweede Wereldoorlog.
Eigenlijk moeten we zeggen: Auschwitz-Birkenau .
Omdat het kamp in Auschwitz te klein werd, bouwden de Duitsers in Birkenau (vlakbij het plaatsje Auschwitz) een tweede kamp: Birkenau (ook wel Auschwitz II genoemd). Wij bezoeken eerst Auschwitz I. |
|
 Een van de taken van het kamporkest was om paniek bij de zojuist aangekomenen te voorkomen en vooral niet de indruk te wekken dat het met hun bestaan binnen enkele ogenblikken in de gaskamers gedaan zou zijn. Zij werden uit de veewagens geschreeuwd, geduwd, geschopt en geslagen en in gelid opgesteld, 'begeleid' door het kamporkest dat - afhankelijk van de herkomst van het transport - Poolse, Hongaarse of Tsjechische volksmuziek speelde. Er was geen tijd om na te denken, de een ging richting kamp, de ander rechtstreeks naar de gaskamer
|
 |
 |
Gevangenen aan het werk voor de uitbreiding van het kamp. Een gevangene kreeg eten met ongeveer 1300 - 1700 calorieën per dag. Ze kregen zwaar werk, zonder pauze of rust en moesten alles in looppas uitvoeren. De levensverwachting voor een werker was minder dan 6 maanden. Ook ziektes en epidemieën eisten vele slachtoffers |
Foto genomen door Gestapo officier: Joodse vrouw en kinderen op weg naar Birkenau |
|
 SS officier selecteert met de arm: blijven leven (en hard werken) of naar de gaskamer. Op het perron van Auschwitz II werden mensen geselecteerd die nog konden werken. De rest (70 - 75%), waaronder alle kinderen, ouderen en gehandicapten gingen meteen naar de gaskamers.
|
 |
Links: deze metalen cilinders bevatten het dodende gas Zyclon-B dat gebruikt werd in de gaskamers.
Rechts: het haar werd verkocht aan textielfabrieken, wat we hier zien is wat overblijft van de periode vlak vóór de bevrijding van het kamp |
 |
|
 We werden langs de verschillende gebouwen geleid, we kregen te zien waar de mensen sliepen en dat ze 's ochtends vroeg met zijn veertigen tegelijk moesten wassen en aankleden in een ruimte waar ongeveer tien kranen stonden.
Andere gebouwen waren ingericht als informatiecentrum, met kaarten en voorwerpen gevonden in het kamp. Achter glasplaten lagen verzamelingen schoenen, koffers, invalide hulpstukken (die ze helemaal uit elkaar hadden gehaald op zoek naar waardevolle spullen) en haar, dat gebruikten ze om matrassen me te vullen en stevige doeken mee te weven, waar weer uniformen van werden gemaakt. Hoe bizar!?
|
 |
Links: de brillen van de slachtoffers warden verzameld door de nazi's.
Rechts: metaal-protheses.
|
 |
|
| Rechts: resten van persoonlijke bezittingen. Zeer indrukwekkend was de ruimte waar koffers lagen met daarop nog de naam en soms geboortedatum en woonplaats van de eigenaar.
Helemaal rechts: schoenen . |
 |
 |
|
|
Latrines. In het begin moesten de gevangenen hun behoefte buiten in een kuil doen. Later werden er speciale barakken gebouwd met toiletten en douches waar men alleen op bepaalde tijden gebruik van kon maken. Meestal korte tijd 's morgens na het opstaan en 's avonds voor het naar bed gaan. Er was geen toiletpapier en ook waren er geen wasbakken om je handen te wassen. Veel mensen hadden door de ondervoeding last van diarree, en het ontbreken van goede sanitaire voorzieningen maakte alles alleen maar erger. |
Hierboven: latrines voor een blok van 1000 mensen.
In de beginjaren sliepen de gevangenen op stro op de grond. Later sliepen ze op stromatrassen, zo dicht bij elkaar dat ze alleen op hun zij konden liggen.  |
Wasgelegenheid |
|
 |
 |
STAPELBEDDEN VAN DRIE VERDIEPINGEN IN DE BARAKKEN, IN IEDER BED SLIEPEN MEERDERE MENSEN, SOMS TOT 5 Á 6 TOE . |
|
 |
 |
 |
Naast gewone cellen de cel van uithongering (waar Maximilian Kolbe in 1941 is omgekomen om een andere gevangene het leven te redden ). De duistere cel van verstikking (waar gebrek aan lucht het leven afsnijdt). De stacellen (zo klein dat vier gevangenen alleen rechtop tegen elkaar gedrukt kunnen staan). |
Niemand was voorbereid op het gas, omdat men beloofd was te gaan douchen. Hier (foto boven) werden de kleren achtergelaten. |
Tussen blok 10 en blok 11 bevindt zich de zogenaamde dodenmuur. Hier voerden de SS-ers de executies uit. Vooral Polen die in het land door de politie werden gearresteerd, werden hier geëxecuteerd. Maar ook gevangenen die tegen de kampregels hadden gezondigd, vonden hier de dood. De dodenmuur in Auschwitz I is een reconstructie. Duizenden mensen, vooral Polen zijn hier geëxecuteerd. Tegenwoordig is het een plaats van herdenking en gebed |
|
 De blokken naast de dodenmuur, de zwarte luiken kunnen niet open omdat de gevangenen niet zouden zien wat er gebeurde aan de dodenmuur . |
Daarna bezoeken we het Belgische paviljoen in het kamp van Auschwitz |
 |
|
 |
 |
 |
| Naast de enige gaskamer van Auschwitz I staat de galg waar op 16 april 1947 voormalig kampleider Rudolf Höss werd opgehangen nadat hij door een Pools tribunaal veroordeeld was wegens oorlogsmisdaden. Een begeleidend bord geeft tekst en uitleg . |
Naast een aantal van de barakken is ook één van de crematoria herbouwd, met daarnaast nog een lijkenkamer die ook als gaskamer kon worden gebruikt |
De elektrische bedrading rondom het kamp zodat ontsnappen onmogelijk was. |
|
 In 1940 bestond Auschwitz I uit 20 gebouwen. In 1942 was dit aantal uitgebreid tot 28, allemaal met twee verdiepingen. In 1942 startte men met de bouw van Birkenau, waar 200.000 mensen konden worden ondergebracht. Birkenau ligt op circa 3 km van Auschwitz. Birkenau is de Duitse naam voor het Pools dorpje Brzezinka .
Rond de middag rijden wij van Auschwitz I met de bus naar het kamp Birkenow. |
| Hieronder: onze groep vóór de ingang van kamp Birkenau |
7650 Per trein kwamen de 'gevangenen' aan. Het spoor ligt er nog. Tegenwoordig is het hoofdkamp Auschwitz ingericht als museum, terwijl Birkenau als blijvend monument zoveel mogelijk in de staat is gelaten waarin de Duitsers het achterlieten |
 |
 |
|
|
De houten barakken, rechts van het perron, waren eigenlijk paardenstallen. De stallen waren geschikt voor 52 paarden, maar met kleine aanpassingen werden hier zo'n 1000 gevangenen ondergebracht. |
|
| In vergelijking met Birkenau iwas Auschwitz nog 'luxe', daar zijn de cellen in stenen huizen, in Birkenau leefde men in veel grotere getallen in houten barakken. De grootte van het kamp van Birkenau was ook minstens 10 keer groter dan Auschwitz.
Hier loopt de rondleiding ten einde. Als slot klimmen we omhoog op de ingangstoren van waaruit we een goed overzicht hebben op het kamp Birkenau. Daar wordt ook een geschiedkundig overzicht gegeven. Op 27 januari 1945 is het kamp bevrijd door soldaten van het Rode Leger. |
|
| |
