Op donderdag 9 juli gaan we opnieuw de fiets op. We stippelden voor u een gemakkelijk en afwisselend parcours uit, door het grensgebied van Westhoek en Houtland.

We zorgden voor een ideale mix van sportieve inspanning, natuur, cultuur, geschiedenis en . genieten (van spijs en drank) ! !

• Wij verwachten u rond 8.45u aan Café-restaurant Heuvelhof gelegen vlak naast het Kasteel van Wijnendale.
  Het adres is Oostendestraat 394, Torhout. (telefoonnummer van dit restaurant is 050/21 50 01 )
  Tussen 9u en 9.45u worden wij er verwelkomd met koffie en cake.
• Om 10u begint onze rondleiding door het Kasteel van Wijnendale met begeleiding van een gids.

  
  
  

Het Kasteel va n Wijnendale is een waterburcht en is grotendeels een 19de eeuwse reconstructie. De ganse geschiedenis van dit kasteel opnoemen zou te lang duren, maar toch enkele leuke feiten.

In de elfde eeuw werd het waterkasteel door Robrecht de Fries,Graaf van Vlaanderen, opgericht.
Onder Gwijde van Dampierre, die het jachtslot gebruikte als zenuwknoop voor het bestuur in Vlaanderen, speelde het een bijzondere rol in het Graafschap Vlaanderen.
Gwijde van Dampierre bouwde de burcht uit tot een versterking met 12 torens binnen een heerlijkheid. Boudewijn VII (Boudewijn-met-de-Bijl of ook Hapkin genaamd - vandaar de naam van het streekbier) richtte een hogere rechtbank op voor de berechting van rovers die kooplieden naar het florissante Torhout belaagden. Het verhaal gaat dat hij ooit op de Grote Markt van Brugge een roofridder levend liet koken. Ook op het einde van zijn leven bleef Boudewijn VII Wijnendale trouw, hij stierf als Graaf van Vlaanderen toen hij onderweg was naar zijn kasteel hier.

In de toenmalige uitgestrekte bossen rond het domein verongelukte Maria van Bourgondië (Hertogin van Vlaanderen) tijdens een jachtpartij in 1482. Haar praalgraf bevindt zich in de Onze-Lieve-Vrouwekerk in Brugge.

In de moderne geschiedenis heeft het kasteel ook zijn rol gespeeld. Koning Leopold 3 besloot er op 25mei 1940 tot de overgave van het Belgische leger aan de Duitsers.

Het kasteelmuseum, dat de eigen geschiedenis illustreert, herinnert o.a. ook aan deze daad, die later mede de koningskwestie als gevolg zou hebben..

Het kasteel is nog gedeeltelijk bewoond door de familie de Wijnendaele, actief in het bankwezen.

•  12.15u : Einde rondleiding. In het Heuvelhof wacht ons een boterham mix (boterham met kaas, paté, gerookte ham, groentjes, gekookte krielaardappeltjes)

•  14u : Vertrek fietstocht langs hoofdzakelijk landelijke wegen die ons toch af en toe fraaie landschappen bieden.

Hieronder het plan van onze fietstocht.

• We fietsen richting Kortemark. Aan de Pereboomstraat (verwijzend naar de oude heerlijkheid "Pereboom") gekomen gaat het richting Handzame.
• Naar links in de Edewallestraat
  We zijn hier aan de rand van HANDZAME
  

  Handzame was rond 1100 een zeehaven en later een handelscentrum. In de Eerste Wereldoorlog werd het volledig verwoest. De plaatsnaam Handzame zou volgens de legende komen van "handen samen". Twee kasteelheren, Kroonevoorde en Watervliet, sloten vrede en noemden de plaats waar hun kastelen stonden Handzame.

• Wittehuisstraat , dan Hemelstraat
  We komen in WERKEN.
  

• In Werken komen we op de Steenstraat
  
  De Steenstraat is een oude straat doorheen enkele West-Vlaamse gemeenten. De weg dateert reeds uit de Romeinse tijd.

  De weg was een oude verbindingsweg) tussen Kassel in Noord-Frankrijk en Aardenburg in het huidige Zeeuws-Vlaanderen. De weg bestond mogelijks reeds voor de Romeinse tijd en werd door hen rechtgetrokken en verhard, of hij werd nieuw aangelegd na de transgressie van de zee. De verharde weg bleef eeuwenlang bestaan.

• We volgen de Oude Vladslostraat en Oude Werkenstraat . We rijden voorbij de wijk "Troetelare".
• We rijden tot in VLADSLO, waar we binnen gaan in café De Smesse. Hier wacht ons een drankje naar keuze.
  

   
  

  Sint-Martinuskerk van Vladslo

  Vladslo is al heel oud. Al in 994 bestond Vladslo onder de naam Floreslo. Wat zoveel betekent als "Woud van Frawaraedas" (persoonsnaam).
  Binnen het Brugse Vrije vormde Vladslo tot aan de Franse revolutie een bestuurlijke en fiscale omschrijving samen met Beerst, Keiem, Leke en Schore, genaamd: "Vladslo Ambacht"
  Tot in 1914 bezat Vladslo echter geen echt Marktplein. Pas in 1921 kreeg het dorp zijn marktplein en zijn gemeentehuis met trapgevel en gemeenteschild.

• Via de Gentweg rijden we tot aan de N363, die we oversteken en aan de Wikkelaar naar rechts richting Praatbos.
  
  De N363 is een Belgische nationale weg, centraal in de provincie West-Vlaanderen. De weg verbindt de steden Torhout en Diksmuide en heeft een totale lengte van 13 kilometer . De weg valt op door een kaarsrecht traject van meer dan 10 km , met aan beide zijden een rij hoge bomen
  
  De weg werd aangelegd in de 18e eeuw, tijdens Oostenrijkse tijd onder keizerin Maria Theresia. In het Archief en Cultureel Centrum Arenberg (ACA) vindt men een vermelding over "De aanvraag van de burgemeester en schepenen van het Land van de Vrijen aan de prinses d'Iseghem om gratis een stuk veld te geven voor de nieuwe "calcyde wegh" Brugge-Dixmude doorheen haar landen Ichtegem, Koekelare, Bovekerke en Vladsloo na 1768. Zij zal voordeel hebben door de nieuwe weg en mag de boomopbrengst hebben." Op diverse kruispunten waren tolbarelen ingericht, zoals de kruispunten De Reiger of de Belhutte.
  De weg nam een belangrijke verbindingsfunctie over van oude Romeinse of middeleeuwse wegen, zoals de Steenstraat (die tegenwoordig als Zuster Clarastraat in het kruispunt Vijfwege nog op de N363 aansluit), en blijft nu nog steeds die rol vervullen. Tot 1918 ging de opbrengst van de bomen langs de weg naar de Hertog van Arenberg, daarvoor naar de prinses van Izegem. In de volksmond (later de officiële namen) kreeg de weg de naam van de stad waarnaar de weg leidde. In het centrale Koekelare kreeg de weg tijdens de 20ste eeuw de naam Provinciebaan, omdat het onderhoud zeker na 1918 door de provincie gebeurt.
  
• We stappen van onze fiets bij het Duits Militair kerkhof

In het Praatbos hadden de Duitsers een verbandpost. Daar ontstond het Soldatenfriedhof Vladslo. Na de Eerste Wereldoorlog werd het uitgebreid en sinds 1957-1958 is het een verzamelbegraafplaats zoals die in Langemark en in Menen.
Bijna 22.000 graven werden naar hier overgebracht vanuit 61 Belgische plaatsen. Onder de eiken rusten 25.638 Duitse doden.
De eindeloze rijen platte, grijze grafstenen in het grasveld en vooral het 'Treurende ouderpaar' van de Duitse beeldhouwster Käthe Kollwitz, maken dit tot een van de indringendste militaire begraafplaatsen.
Hier geen helden, geen roem; alleen een veelzeggende stilte, een stille aanklacht.
Op een van de platen voor het beeld vindt men de naam Peter Kollwitz terug : de zoon van het 'Treurende Ouderpaar'

De zoon van Käthe Kolwitz, sneuvelde in oktober 1914 vlakbij Diksmuide tijdens de eerste wereldoorlog. Het beeldhouwwerk van Käthe Kollwitz is verdriet, ellende en dood.
Haar bekendste beeldengroep is 'Het treurende ouderpaar' (1932) op het soldatenkerkhof van Vladslo, waar haar zoon Peter begraven ligt. Hierin geeft ze gestalte aan het leed dat de oorlog haar berokkende.
Het stelt een vader voor, haar man en vader van Peter, met al zijn opgekropt verdriet. Hij wordt knielend afgebeeld met de armen krampachtig om het lichaam geslagen. Het hoofd groeit als het ware uit de opgetrokken schouders. Ingevallen wangen en een verbeten trek rond zijn mond vallen op.
De moeder, Käthe Kollwitz zelf, is knielend voorovergebogen, de ogen dicht tegen haar wang aangedrukt. Het massieve beeld drukt innigheid, verdriet en liefde uit.

Een paar jaar geleden kwamen de kunstwerken in het journaal omdat de kleinkinderen de beelden terug naar Duitsland wilden halen. Het ouderpaar blijft echter in Vladslo en is nu geklasseerd.
Käthe Kollwitz heeft er 18 jaar over gedaan om haar werk af te maken. De eerste schetsen zijn reeds te zien in haar dagboek van 1914. Wanneer ze afgewerkt zijn, in 1932, woont zij persoonlijk de verplaatsing bij.

De tekst op de gedenkplaat boven de afgesloten kapelingang leest als volgt: 'H. Joseph Byzonder patroon tegen overstrooming en langdeuringen regen, bid voor ons.' De kapel werd opgericht in 1873 uit dankbaarheid nadat een dijkbreuk een jaar eerder grote schade toebracht aan de akkers en het grazende vee op de weiden. Deze ramp werd echter snel bedwongen .

Voor diegenen die de reis naar Berlijn meegemaakt hebben : herinner u het beeld, gemaakt door Käthe Kolwitz , in de Neue Wache van Berlijn

•  Opnieuw de fiets op, we volgen nu de Brugse Heirweg, richting Koekelare
In de Gallo-Romeinse periode was de eeuwenoude Brugse Heirweg een belangrijke weg.

•  Koekelare

Enkele belangrijke plaatsen en gebouwen in Koekelare

. Käthe Kollwitztoren

•  In de ast van "De Brouwerij" wordt de figuur van Käthe Kollwitz toegelicht via een 70-tal grafische werken. Deze wereldvermaarde Duitse, sociaal geëngageerde, kunstenares maakte het beeldhouwwerk 'Het treurend ouderpaar' dat zich bevindt op het Duits militair kerkhof te Vladslo (Diksmuide), op 4 km van Koekelare.

. De Brouwerij .
De restauratie van de brouwerij Christaen tot toeristisch-cultuurcentrum werd door de Vlaamse regering bekroond met de prestigieuze prijs 'Vlaams Monument 1993'.

. Fransmansmuseum
Dit museum brengt het levensverhaal van de Vlaamse seizoensarbeiders, die destijds om den brode naar Frankrijk trokken om er zwaar labeur te verrichten op de bietenvelden en in de chicorei-asten. Een uniek stukje sociale geschiedenis op een eigentijdse wijze vertaald.

•  Oosthofpark - Thaïse tuin

 

• Na onze stop in Koekelare fietsen we richting Wijnendale. Daarvoor moeten we opnieuw de staatsbaan oversteken.
• Ruidenbergstraat
• Kortemarkstraat oversteken , hier is de benaming Zuster Clarastraat
• We komen eventjes op de drukke Diksmuidebaan, maar na een 10-tal meter opnieuw naar rechts inslaan
• Fonteinpad neemt een rechte hoek naar links
• Indien voldoende tijd rijden we even naar de Roopijpfontein
  
  
  • Aan de Roopijpfontein stond rond 1968 het huisje ven Barbara Bruneel. Zij was een der hoofdfiguren van de bende van Bakelandt die vanaf 1798 het Houtland onveilig maakte
  • Eigenlijk zouden we moeten spreken over de bende van Busschaert. In 1790 zal Jan Busschaert om veiligheidsredenen verhuizen naar zijn schoonzus Barbara Bruneel op de Eremiethoek-Fonteintje te Wijnendale. Ook Bakelandt vergezelt hem omwille van de inwonende dochter Anna Busschaert. Zo wordt Barbara langzamerhand lid van de bende. Haar schooiersleven (zij was in de administratieve documenten als bezembindster ingeschreven, doch haar spotnaam Babbe Stute, vertelt ons dat zij als bedelares door het leven ging) was een dekmantel voor haar ware bezigheden, spionne van de bende. Het is niet bekend of zij zich ook effectief aan ernstige criminele daden heeft schuldig gemaakt. Wat wel bekend is, zij verzorgde eens de wonden van Busschaert die hij tijdens de Boerenkrijg had opgelopen, ook trok ze samen met Busschaert naar de Koolbrandershoek te Ledegem om nieuwe leden te ronselen. De bende bleef 3 jaar op vrije voeten lopen. 
  • Even voor hun aanhouding komt Bakelandt na een overval opnieuw op de Eremietshoek wonen bij Jan Busschaert en Barbara Bruneel. Ondertussen woont de verloofde van Bakelandt, de  20-jarige Fransisca Ameye hier ook. In 1801 wordt het huisje door gendarmes en veldwachters omsingeld. Het drietal biedt geen enkele tegenstand. Ze worden overgebracht naar het Pandreitje, de gevangenis te Brugge. Op 2 november 1803 werden 23 leden van de bende onthoofd op de Grote Markt te Brugge. Bakelandt betrad als eerste het schavot. Ook Barbara Bruneel, Fransisca Ameye en Isabelle Van Maele werden naar het schavot geleid. Deze is nu nog te bezichtigen in het Gruuthuuse museum te Brugge.
  • De lijken werden begraven in de tuin van het Brugse St.-Janshospitaal, de begraafplaats voor terechtgestelden. De activiteiten van de bende van Bakelandt werden vaak doch verkeerdelijk in het bos van Houthulst, het Vrijbos gesitueerd. De bende hield zich voornamelijk op in de Munkebossen te Tielt-Pittem en het bos van Wijnendale te Torhout. 
  • Kerkhofblommen van Guido Gezelle
    In 1964 werd dit meesterwerk verfilmd. Vooral de omgeving Wijnendale en Ruidenberg bleken een uitstekende filmlocatie vanwege het prachtige natuurkader .Op een van de Ruidenbergweiden legde men een kerkhof-decor aan

•   Na een 6-tal km komen we aan de Oostendebaan met ons restaurant Heuvelhof
  
  • 19u: Als kroon op het werk is er natuurlijk onze avondmaaltijd die u hopelijk zal kunnen bekoren.
    
    Aperitief
    Barbecue( worst, rundbrochette, rib, kippenboutje)  met groentebuffet en krielaardappeltjes en sausjes. Uiteraard met wijn.
    Als dessert "in het huis gemaakte chocolademousse".